องค์ประกอบประตูบ้าน แต่ละส่วนเรียกว่าอะไร    

    ประตูบ้านเป็นมากกว่าแค่ทางเข้า-ออก มันคือองค์ประกอบสำคัญที่ผสมผสานทั้งฟังก์ชันการใช้งาน ความสวยงาม และความปลอดภัยเข้าไว้ด้วยกัน การเข้าใจถึงองค์ประกอบประตูบ้านแต่ละส่วนว่ามีชื่อเรียกและทำหน้าที่อะไรบ้าง จะช่วยให้คุณสามารถเลือกซื้อ ซ่อมแซม หรือปรับปรุงประตูบ้านได้อย่างถูกต้องและมีประสิทธิภาพ บทความนี้จะพาคุณไปสำรวจส่วนประกอบสำคัญของประตูบ้านแต่ละส่วนอย่างละเอียด ตั้งแต่โครงสร้างหลักไปจนถึงอุปกรณ์เสริมที่จำเป็น พร้อมทั้งอธิบายบทบาทหน้าที่ของแต่ละส่วน เพื่อให้คุณเห็นภาพรวมและสามารถดูแลประตูบ้านของคุณได้อย่างรอบด้าน

องค์ประกอบหลักของประตูบ้าน : โครงสร้างและส่วนประกอบสำคัญ

1. บานประตู (Door Slab / Door Leaf)

บานประตู คือส่วนหลักที่เคลื่อนที่ได้ เป็นแผ่นบานประตูที่เราเปิดปิดนั่นเอง บานประตูมีหลากหลายประเภทและวัสดุ ขึ้นอยู่กับความต้องการด้านดีไซน์ ฟังก์ชัน และงบประมาณ
วัสดุ: บานประตูสามารถผลิตได้จากวัสดุหลายชนิด เช่น

• ไม้จริง: ไม้สัก, ไม้แดง, ไม้โอ๊ค ให้ความสวยงามตามธรรมชาติ ความแข็งแรง และความทนทานสูง

• ไม้สังเคราะห์/ไม้แปรรูป: MDF (Medium-Density Fiberboard), HDF (High-Density Fiberboard) มีความคงรูปดี ราคาไม่แพง และสามารถทำสีหรือปิดผิวได้หลากหลาย

• เหล็ก/โลหะ: แข็งแรงทนทานสูง เหมาะสำหรับประตูที่ต้องการความปลอดภัยเป็นพิเศษ

• UPVC/ไวนิล: ทนทานต่อสภาพอากาศ ไม่บิดงอหรือผุพังง่าย ดูแลรักษาง่าย

• กระจก: ใช้สำหรับประตูที่ต้องการแสงสว่าง หรือเป็นส่วนหนึ่งของดีไซน์ที่ทันสมัย

• โครงสร้างภายใน: บานประตูอาจมีโครงสร้างภายในที่แตกต่างกัน เช่น
  • บานทึบ (Solid Core): มีโครงสร้างภายในเป็นไม้เนื้อแข็งหรือวัสดุอัดแน่น ให้ความแข็งแรง ทนทาน และช่วยลดเสียงได้ดี
  • บานกลวง (Hollow Core): มีโครงสร้างภายในเป็นช่องว่างหรือรังผึ้ง ทำให้มีน้ำหนักเบาและราคาถูกกว่า แต่ความแข็งแรงและประสิทธิภาพในการกันเสียงจะน้อยกว่า
• รูปแบบบาน: มีทั้งแบบเรียบ แบบลูกฟัก (Raised Panel), แบบบานเกล็ด (Louvered), หรือแบบฝังกระจก

2. วงกบประตู (Door Frame / Door Jamb)

วงกบประตู คือโครงสร้างที่ยึดติดกับผนัง เป็นตัวกำหนดช่องเปิดของประตู และเป็นจุดที่บานประตูยึดติดและเคลื่อนที่ วงกบประตูประกอบด้วยส่วนต่างๆ ดังนี้:

• เสาวงกบ (Side Jambs): คือส่วนตั้งตรงสองข้างของวงกบที่ยึดติดกับผนัง และเป็นจุดที่บานพับหรือรางเลื่อนจะถูกติดตั้ง
• ธรณีวงกบ (Head Jamb / Header): คือส่วนแนวนอนด้านบนของวงกบที่เชื่อมเสาวงกบทั้งสองข้าง
• ธรณีประตู (Threshold / Sill): คือส่วนแนวนอนที่อยู่ด้านล่างสุดของวงกบ (สำหรับประตูภายนอก) ซึ่งอาจทำหน้าที่เป็นตัวกันน้ำหรือเป็นแนวสำหรับประตูบานเลื่อน ส่วนใหญ่ประตูภายในบ้านมักจะไม่มีธรณีประตู เพื่อให้เดินเข้าออกได้สะดวก

3. บานพับประตู (Hinges)

บานพับประตู คืออุปกรณ์ที่เชื่อมต่อบานประตูกับวงกบ ช่วยให้บานประตูสามารถเปิดและปิดได้อย่างราบรื่น บานพับที่ดีควรแข็งแรง ทนทาน และสามารถรับน้ำหนักของบานประตูได้

• ประเภทของบานพับ:
  • บานพับปีกผีเสื้อ (Butt Hinges): เป็นบานพับที่ใช้กันแพร่หลายที่สุด มีแกนกลางและปีกสองข้างที่ยึดติดกับประตูและวงกบ
  • บานพับลูกปืน (Ball Bearing Hinges): มีลูกปืนเล็กๆ อยู่ในแกนบานพับ ช่วยให้การเปิดปิดเป็นไปอย่างนุ่มนวลและทนทานกว่า เหมาะสำหรับประตูที่มีน้ำหนักมาก
  • บานพับแบบซ่อน (Concealed Hinges / Invisible Hinges): ซ่อนตัวอยู่ในเนื้อประตูและวงกบ ทำให้มองไม่เห็นเมื่อปิดประตู ให้ความสวยงามเรียบเนียน
  • บานพับสปริง (Spring Hinges): มีกลไกสปริงที่ทำให้ประตูปิดเองโดยอัตโนมัติ
• วัสดุ: บานพับมักทำจากสเตนเลส เหล็กชุบโครเมียม ทองเหลือง เพื่อความทนทานและป้องกันสนิม

4. อุปกรณ์ล็อกประตู (Door Locks / Hardware)

อุปกรณ์ล็อกประตู มีหน้าที่หลักในการรักษาความปลอดภัยและความเป็นส่วนตัว มีหลากหลายประเภทและระบบการทำงาน

• ลูกบิดประตู (Door Knob): เป็นอุปกรณ์ล็อกพื้นฐานที่พบเห็นได้ทั่วไป มีทั้งแบบล็อกได้ด้วยกุญแจและแบบที่ล็อกได้จากด้านใน
• ก้านโยก (Lever Handle): มีลักษณะเป็นคันโยก สะดวกในการเปิดปิด โดยเฉพาะสำหรับผู้สูงอายุหรือผู้ที่มือไม่ว่าง อาจมีระบบล็อกในตัวหรือไม่ก็ได้
• กลอนประตู (Deadbolt Lock): เป็นระบบล็อกที่แข็งแรงทนทานสูง มีเดือยกลอนที่ยื่นเข้าไปในวงกบอย่างลึกหนา ทำให้ยากต่อการงัดแงะ มักใช้คู่กับลูกบิดประตูหรือก้านโยก
• กลอนขอสับ / กลอนฝัง (Mortise Lock): เป็นระบบล็อกที่ซับซ้อนกว่า มีกลไกทั้งหมดซ่อนอยู่ภายในบานประตู ให้ความแข็งแรงและดูเรียบร้อยสวยงาม
• ระบบล็อกดิจิทัล (Digital Locks / Smart Locks): ใช้รหัสผ่าน ลายนิ้วมือ คีย์การ์ด หรือควบคุมผ่านแอปพลิเคชันบนสมาร์ทโฟน เพิ่มความสะดวกสบายและทันสมัย
• อุปกรณ์เสริมล็อก:
  • โซ่คล้องประตู (Security Chain): เพิ่มความปลอดภัยในการเปิดประตูแง้มเพื่อพูดคุย
  • ตาแมว / ช่องมอง (Peephole): ช่วยให้มองเห็นบุคคลภายนอกก่อนเปิดประตู

องค์ประกอบเพิ่มเติมและอุปกรณ์เสริมสำหรับประตูบ้าน

5. แผ่นบังใบ / แผ่นกันชน (Door Stop / Door Bumper)

แผ่นบังใบ หรือ แผ่นกันชน คืออุปกรณ์เล็กๆ ที่ติดตั้งบนพื้นหรือผนังใกล้ประตู มีหน้าที่ป้องกันไม่ให้บานประตูเปิดออกไปชนผนังหรือเฟอร์นิเจอร์จนเกิดความเสียหาย นอกจากนี้ยังช่วยลดแรงกระแทกและเสียงดังได้อีกด้วย

6. โช้คอัพประตู / อุปกรณ์ควบคุมการปิดประตู (Door Closer)

โช้คอัพประตู คืออุปกรณ์ที่ช่วยควบคุมการปิดประตูให้เป็นไปอย่างช้าๆ และนุ่มนวล ป้องกันการปิดกระแทก และช่วยให้ประตูสามารถปิดสนิทได้เอง มักใช้กับประตูที่ต้องการการควบคุมการเข้าออก หรือประตูทางหนีไฟ

7. ยางกันชน / ยางกันเสียง / ยางกันฝุ่น (Weatherstripping / Door Gasket)

ยางกันชน หรือ ยางกันเสียง/ฝุ่น เป็นวัสดุที่ติดตั้งรอบขอบบานประตูหรือวงกบ เพื่อลดช่องว่างระหว่างบานประตูกับวงกบ ช่วยป้องกันเสียง ฝุ่น แมลง และความร้อน/ความเย็นจากภายนอกเข้ามาภายในบ้าน เพิ่มประสิทธิภาพในการเก็บเสียงและประหยัดพลังงาน

8. มือจับประตู (Door Handle)

มือจับประตู อาจเป็นส่วนหนึ่งของลูกบิดประตู หรือเป็นอุปกรณ์แยกต่างหากในกรณีที่ใช้ร่วมกับกลอนประตูประเภทอื่น มือจับมีหลากหลายรูปทรงและดีไซน์ เพื่อความสวยงามและสะดวกสบายในการใช้งาน

9. รางเลื่อนและลูกล้อ (Tracks and Rollers) – สำหรับประตูบานเลื่อน

สำหรับประตูบานเลื่อน องค์ประกอบสำคัญที่จะเข้ามาแทนที่บานพับและธรณีประตูคือ:
รางเลื่อน (Tracks): มีทั้งรางบนและรางล่าง ทำหน้าที่เป็นแนวทางให้บานประตูเคลื่อนที่ไปมาได้อย่างราบรื่น
ลูกล้อ (Rollers): ติดตั้งอยู่บนบานประตู และเคลื่อนที่ไปตามรางเลื่อน เพื่อให้ประตูสามารถเปิดปิดได้โดยการเลื่อน

10. แผ่นเพลทกันกระแทก / แผ่นกันเล็บ (Kick Plate / Push Plate)

แผ่นเพลทกันกระแทก หรือ แผ่นกันเล็บ เป็นแผ่นโลหะหรือวัสดุที่ทนทาน ติดตั้งบริเวณด้านล่างของบานประตู เพื่อป้องกันรอยขีดข่วนหรือความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นจากการเตะ ดัน หรือใช้งานบ่อยๆ

11. อุปกรณ์เสริมความปลอดภัยอื่นๆ

• แม่เหล็กไฟฟ้า (Electromagnetic Locks): สำหรับประตูที่ต้องการการควบคุมการเข้าออกด้วยระบบอิเล็กทรอนิกส์
• เซ็นเซอร์ประตู (Door Sensors): ตรวจจับการเปิดปิดประตู เชื่อมต่อกับระบบรักษาความปลอดภัยของบ้าน
• กระจกนิรภัย (Tempered Glass): หากบานประตูมีส่วนประกอบของกระจก การใช้กระจกนิรภัยจะช่วยเพิ่มความปลอดภัย เมื่อแตกจะกลายเป็นเม็ดเล็กๆ ไม่แหลมคม

สรุป

ประตูบ้าน คือส่วนประกอบที่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อทั้งความสวยงาม ความปลอดภัย และฟังก์ชันการใช้งานของบ้าน การทำความเข้าใจถึงองค์ประกอบประตูบ้านแต่ละส่วน ไม่ว่าจะเป็น บานประตู วงกบ บานพับ อุปกรณ์ล็อก รางเลื่อน ลูกล้อ หรือแม้แต่อุปกรณ์เสริมต่างๆ จะช่วยให้คุณสามารถตัดสินใจเลือก ซ่อมแซม หรือติดตั้งประตูบ้านได้อย่างมีข้อมูลและเหมาะสมกับความต้องการของคุณมากที่สุด แต่ละส่วนทำงานร่วมกันเพื่อให้ประตูบ้านของคุณสามารถทำหน้าที่ได้อย่างสมบูรณ์แบบ ดังนั้น การดูแลและบำรุงรักษาองค์ประกอบเหล่านี้อย่างสม่ำเสมอจึงเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อให้ประตูบ้านของคุณใช้งานได้อย่างยาวนานและคงความสวยงามอยู่เสมอ